Wat weet de supermarkt allemaal van mij als ik mijn klantenkaart scan?
In dit artikel:
Bij het kort langs de scanner halen van je klantenkaart ontstaat achter de schermen een gedetailleerd profiel van je winkelgedrag: wat je koopt, hoe vaak, op welk tijdstip en in welke vestiging. Waar klantenkaarten ooit bedoeld waren als beloning voor trouw, draait het huidige verdienmodel voor supermarkten steeds meer om die verzamelde data. Uit de EY Loyal Market Study 2025 blijkt dat 92 procent van de consumenten wereldwijd op minstens één loyaliteitsprogramma staat ingeschreven — en ruilt daarvoor feitelijk persoonlijke winkelgegevens in.
Supermarkten zetten die informatie in voor gepersonaliseerde aanbiedingen, voorraad- en inkoopbeslissingen en prijsbepaling. Veranderingen in je aankopen — bijvoorbeeld meer babyvoeding of vegetarische producten — worden meteen geregistreerd en door algoritmes gebruikt om zowel promoties als logistiek aan te sturen. Volgens hoogleraar Gerrit-Jan Zwenne levert dit bedrijven veel op: "Met de data die een supermarkt over je verzamelt, krijgt het bedrijf een schat aan kennis over haar klanten." Die inzichten maken ook gerichte marketing buiten het reguliere assortiment mogelijk, zoals acties gericht op gezinnen met jonge kinderen.
Juridisch gezien blijken aankoopgegevens minder strikt beschermd dan men zou verwachten. In de praktijk worden klantenkaartgegevens regelmatig gedeeld met justitie wanneer dat relevant wordt geacht, en aankoopgegevens worden in het artikel niet als persoonsgegevens aangemerkt onder de genoemde regelgeving — waardoor toegang tot zulke data eenvoudiger is dan consumenten misschien denken. Een technischere bescherming, bijvoorbeeld inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord op een klantenportaal, is mogelijk maar niet wettelijk verplicht.
Er bestaat echter een spanningsveld: onderzoek van de Canadese Carleton University (2021) toont aan dat ongeveer driekwart van de Europeanen veel waarde hecht aan dataprivacy, vooral ouderen. Consumenten onderschatten vaak de commerciële waarde van hun gegevens; terwijl zij vooral kleine kortingen terugzien, profiteren supermarkten substantieel van de informatiestroom. Historische gevallen (zoals in 2013) laten zien dat het bonuskaartnummer al voldoende kon zijn om iemands aankopen na te gaan.
Samengevat: klantenkaarten leveren korte-termijnvoordelen voor consumenten in de vorm van korting, maar vormen tegelijk een belangrijke bron van inkomsten en klantinzicht voor supermarkten. Klanten ruilen daarmee privacy voor gemak en korting, terwijl regelgeving en praktijk niet altijd volledig in hun voordeel uitpakken.