Waarom geeft wandelen je brein een boost? Neuropsycholoog Erik Scherder legt het uit

In dit artikel:

Wandelen — zeker in de natuur — doet meer voor je brein dan alleen je conditie verbeteren. Klinisch neuropsycholoog Erik Scherder (Vrije Universiteit Amsterdam) legt uit dat een stevige wandeling het lichaam en het brein tegelijk op gang brengt: hartslag en bloedsomloop stijgen, het metabolisme krijgt een impuls en in je hersenen neemt de activiteit van zogenoemde neurotrofines toe. Die stoffen voeden neurotransmitters als dopamine en serotonine, waardoor je meer motivatie, focus en een stabieler humeur krijgt.

Voor wie veel piekert is dat belangrijk: lopen in een bosrijke omgeving prikkelt je zintuigen op een manier die piekergedrag afremt. Geluiden, lichtinval en tastingangen activeren hersennetwerken die remmend werken op piekergedrag, waardoor je meer controle ervaart. Bovendien zorgt natuurwandelen voor ontspanning waardoor het default mode network — het brein-netwerk dat actief wordt wanneer je niet met een taak bezig bent — beter kan draaien. Dat rustige brein is juist vruchtbaar voor originele ideeën; daarom ontstaan oplossingen vaak onder de douche of tijdens een wandeling, en niet tijdens een drukke vergadering.

Niet alle wandelingen zijn hetzelfde: stedelijke omgevingen bevatten stressvollere prikkels (verkeer, lawaai) dan groene omgevingen met vogelgezang en rust. Wie echt rust en creativiteit wil bevorderen, doet dat het best zonder afleidende nieuwigheden: geen onbekende muziek of prikkelende podcasts, en liever een stille wandelpartner dan een levendige gesprekspartner.

Ook het geheugen profiteert. Meerdere onderzoeken, onder meer van de University of Maryland (2023) en Hallym University (Zuid‑Korea), vinden dat wandelen vooral bij ouderen het geheugen kan verbeteren. Dat hangt samen met een verhoogde activiteit van de hippocampus, een hersengebied dat cruciaal is voor geheugen en navigatie.

Praktische aanbeveling van Scherder: beperk zitten zoveel mogelijk en probeer dagelijks een aaneengesloten wandeling van ongeveer een half uur te maken — dat is effectiever voor hersenprocessen dan dezelfde afstand in korte stukjes verspreid over de dag. Maar: elke stap helpt, dus beginnen is al winst.