Verborgen propaganda? Hoe de Parijse obelisk farao Ramses II mogelijk verheerlijkt

In dit artikel:

Duizenden jaren geleden, tijdens het bewind van farao Ramesses II (ca. 1279-1213 v.Chr.), werd al gebruikgemaakt van propaganda om de politieke macht te versterken. Een egyptoloog van het Institut Catholique de Paris, Jean-Guillaume Olette-Pelletier, kreeg in 2021 toestemming om de ruim 3300 jaar oude Egyptische obelisk die in Parijs staat, nader te bestuderen. Deze obelisk, oorspronkelijk geplaatst bij de Luxortempel, bevat hiërogliefen die de farao verheerlijken en hem afbeelden als door de goden gekozen en van goddelijke essentie. Volgens Olette-Pelletier waren deze inscripties speciaal gericht op een hoogstaande intellectuele elite, zoals de adel die tijdens het jaarlijkse Opet-festival per boot naar Luxor reisde en de gravures vanaf de Nijl kon waarnemen. Hier ontstond zo een subtiele vorm van politieke propaganda, gericht op het legitimeren van Ramses II’s heerschappij.

Er is echter controverse over de zichtbaarheid van deze inscripties vanaf de rivier; een andere egyptoloog, Filip Taterka, betwist dat de teksten gezien konden worden vanwege de afstand. Olette-Pelletier ontdekte ook dat sommige hiërogliefen meerdere betekenissen kunnen hebben, afhankelijk van de leesrichting, wat wijst op verborgen boodschappen zoals de troonnaam van de farao en verwijzingen naar het eeuwige leven. Zijn bevindingen zullen worden gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Égypte Nilotique et Méditerranéenne. Andere experts dringen erop aan voorzichtig te zijn met interpretaties zolang het onderzoek niet formeel is doorgelicht. De obelisk, sinds 1830 een cadeau van de Ottomaanse sultan aan Frankrijk, staat nog steeds prominent op de Place de la Concorde in Parijs en getuigt van een oude maar geraffineerde vorm van machtspropaganda in het oude Egypte.