Te weinig geslapen? De mogelijke gevolgen van een slaaptekort voor je lijf en hoofd

In dit artikel:

Een derde van je leven slaap je, maar veel mensen snoepen daar structureel uurtjes van af door werk, gezin, sport of sociale verplichtingen. Somnoloog en slaaptherapeut Ingrid Verbeek (Centrum voor Slaapgeneeskunde, Kempenhaeghe) legt uit wanneer er sprake is van een echt slaaptekort: als je consequent minder slaapt dan jouw persoonlijke behoefte (gemiddeld rond zes uur, met grote individuele verschillen). Een duidelijk teken is het spontaan in slaap vallen overdag — gevaarlijk in het verkeer — maar signalen kunnen subtieler zijn: prikkelbaarheid, somberheid, geheugenklachten en een verhoogde vatbaarheid voor verkoudheid of griep.

Langdurig te weinig slapen heeft ernstiger gevolgen. Een grote analyse van Oita University (2016), gebaseerd op 153 studies met ruim vijf miljoen deelnemers, koppelde korte slaapduur aan een hoger risico op hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht. Verbeek benadrukt echter dat er een belangrijk onderscheid is tussen slapeloosheid en vrijwillig te weinig slapen. Mensen met slapeloosheid overschatten vaak hoe slecht ze slapen; slaaponderzoek laat zien dat zij soms meer slaap hebben dan ze zelf ervaren. Piekeren over nachten helpt doorgaans niet om beter te slapen.

Praktische aanbeveling van Verbeek: maak slaap een prioriteit en gun jezelf meer uren in bed, want bij chronisch slaaptekort kom je niet toe aan voldoende diepe slaap en droomslaap — cruciaal voor lichamelijk en mentaal herstel. Voor wie vaak te laat stopt met kijken naar een serie: overweeg die laatste aflevering te laten zitten; je lijf zal er beter van herstellen.