Moeten we vrezen voor oorlog: is 2025 vergelijkbaar met 1938?

In dit artikel:

De huidige maatschappelijke onrust en groeiende populariteit van extreemrechtse partijen roept parallellen op met de jaren dertig, vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Historici, zoals Daniël Knegt van de Universiteit van Amsterdam, waarschuwen dat hoewel er overeenkomsten zijn, de situatie nu verschilt van toen.

In de jaren dertig leidde de falen van de democratie tot een zoektocht naar radicaal andere politieke systemen, terwijl de hedendaagse politici, zelfs degenen met autoritaire neigingen, de democratische structuur niet volledig ter discussie stellen. De historische context is eveneens anders: de nasleep van de Eerste Wereldoorlog en de grote economische crisis van 1929 zorgden toen voor veel grotere sociale ellende en wanhoop dan we nu ervaren.

Toch zijn er oplichtende tekenen, zoals het feit dat de kans op een grote oorlog in Europa momenteel klein is. De spanningen met Rusland zijn voornamelijk het gevolg van Koude Oorlog-nasleep en niet vergelijkbaar met de oorzaken van de vorige wereldoorlogen. Historici pleiten voor waakzaamheid; de lessen uit de jaren dertig herinneren ons eraan dat democratie niet vanzelfsprekend is en dat plezierige veranderingen mogelijk zijn als democratische waarden in gevaar komen.