Kun je verslaafd raken aan swipen op datingapps? Een psycholoog legt uit wat er in je brein gebeurt

In dit artikel:

Swipen op datingapps werkt volgens dezelfde principes als een fruitautomaat: ontwerpers gebruiken spelelementen en onvoorspelbaarheid om gebruikers lang te laten doorgaan. Iliana Samara (Universiteit Leiden), gespecialiseerd in de psychologie van aantrekkingskracht, legt uit dat elke swipe en elke potentiële match opgezet is als een kans op een ‘jackpot’ — het vooruitzicht dat bij een volgende swipe eindelijk die ideale partner verschijnt.

In neurologische termen prikkelt swipen het beloningssysteem van de hersenen. De verwachting van een match veroorzaakt kleine dopaminepiekjes en nieuwe profielen leveren voortdurend nieuwe prikkels; samen houden ze de aandacht vast. Dat onvoorspelbare beloningspatroon lijkt op de mechanismen achter gokken, waardoor gebruikers vaak blijven doorvegen ook zonder directe beloning.

Er is nog geen overtuigend wetenschappelijk bewijs dat ‘swipeverslaving’ als officiële verslaving bestaat, maar onderzoek suggereert dat vergelijkbare hersengebieden geactiveerd worden als bij andere verslavende gedragingen. Swipen kan problematisch worden wanneer het sterke negatieve gevolgen krijgt: veelvuldig doorscrollen tot laat in de nacht, aanhoudende teleurstelling bij uitblijvende matches en een dalend zelfbeeld. In zulke gevallen functioneert het gedrag meer als een schadelijke vicieuze cirkel dan als onschuldige tijdsbesteding.

Praktisch advies uit het artikel is eenvoudig: herken je de constante verwachting en de teleurstelling, zet een pauze. Een bewuste stop kan helpen het gebruik te normaliseren en je mentale welzijn te beschermen, waarna je eventueel met frissere energie terugkeert naar het daten.