Is oude kaas gezonder dan jonge kaas?

In dit artikel:

Kaasliefhebbers kiezen vaak op smaak, maar rijping verandert ook de voedingswaarde. Universitair docent Renate Akkerman (Maastricht University Campus Venlo) legt uit dat het belangrijkste verschil tussen jonge en oude koeienkaas het rijpingsproces is: jonge kaas rijpt enkele weken, oude kaas vaak meer dan een jaar. Tijdens die langere rijping verdampt vocht, waardoor oude kaas droger en geconcentreerder wordt. Dat heeft praktische gevolgen voor voedingsstoffen en calorieën.

Belangrijkste verschillen
- Energie en vet: doordat vocht verdampt, bevat oude kaas per 100 gram meer vet en dus meer calorieën. Vetgehalte ligt typisch rond 33–35% bij oude kaas versus 28–30% bij jonge kaas. Het verzadigd vet kan het LDL-cholesterol verhogen, maar Akkerman benadrukt dat totale consumptie belangrijker is dan de keuze tussen jong of oud.
- Zout: rijping verhoogt de zoutconcentratie doordat het zout achterblijft. Oude kaas bevat gemiddeld 2–3% zout, jonge kaas ongeveer 1,5–2%. Dat maakt oude kaas een aandachtspunt voor mensen die gevoelig zijn voor hoge bloeddruk.
- Calcium en eiwit: oude kaas is per 100 gram rijker aan calcium (ongeveer 950 mg versus circa 780 mg in jonge kaas) en heeft meer eiwit, simpelweg door minder water. In de praktijk weegt een plak jonge kaas vaak iets meer, dus het voordeel per snee is minder uitgesproken.
- Smaak en structuur: eiwitten en vetten breken verder af tijdens rijping, waardoor oude kaas intenser van smaak en vaak brokkeliger wordt.

Alternatieven: plantaardig en light
- Plantaardige kazen (meestal op basis van kokos- of palmvet) bevatten vaak minder eiwit en calcium en kunnen veel verzadigd vet bevatten. Sommige varianten zijn echter verrijkt met calcium en vitamine B12, wat voor veganisten nuttig is.
- Light- of 20+/30+-kazen hebben minder vet en calorieën, maar bevatten soms extra zout om smaak te compenseren.

Aanbeveling
Het Voedingscentrum adviseert ongeveer 40 gram kaas per dag (één tot twee plakken) als passend binnen een gezond eetpatroon. Akkerman raadt variatie aan: afwisselen tussen jong, oud, 30+ of plantaardige opties en matiging toepassen. Voor wie gevoelig is voor zout of bloeddrukproblemen is minder gerijpte kaas of een 30+-variant een verstandige keuze.

Kort: oude kaas is geconcentreerder en smaakvoller, met iets meer calorieën, vet, zout en calcium per gewichtseenheid — dus niet per se veel gezonder en het verdient voorzichtigheid bij regelmatig gebruik.