Het ideale dieet: bestaat er een feestmaal voor mens, dier en planeet?
In dit artikel:
Drie eters — een veganist, een vleeseter en een klimaatambassadeur — vormen het startpunt van de vraag: bestaat er één gerecht dat goed is voor mens, dier en planeet? Lilou van Lieshout, duurzaamheidsexpert bij het Voedingscentrum, bespreekt vier tafel-dilemma’s en geeft praktische richtlijnen.
Gezondheid: voor een gezond eetpatroon worden vooral veel groenten en fruit, volle granen, peulvruchten, noten en af en toe vette vis aanbevolen. Minder vlees — zeker rood en bewerkt vlees — verkleint het risico op darmkanker, diabetes type 2 en beroertes.
Dierenwelzijn: helemaal stoppen met vlees of vis heeft de grootste positieve invloed op dierenwelzijn. Wie wel dierlijke producten wil blijven eten, moet letten op erkende keurmerken (bijv. Beter Leven, biologisch). Vegan eten is het diervriendelijkst, maar vergt aandacht voor voedingsstoffen zoals vitamine B12 en ijzer; een diëtist kan helpen bij veilige vervangingen en eventueel suppletie.
Planeet en eerlijkheid: als iedereen zou eten zoals de gemiddelde Nederlander is er wereldwijd meer dan één aarde nodig; schattingen noemen zo’n vier planeten. De EAT‑Lancet-aanpak — ontwikkeld door internationale experts — stelt grenzen aan consumptie om binnen één Aarde te blijven. Belangrijke punten: maximaal één keer per week rood vlees, één à twee keer per week gevogelte, en veel variatie met peulvruchten, noten, volle granen, groente en fruit. Vooral rund‑ en schapenvlees veroorzaken relatief veel broeikasgassen; minder vlees leidt volgens Van Lieshout tot een forse daling van voedselgerelateerde emissies (tot circa een derde).
Conclusie: er is geen perfect dieet dat alle belangen volledig verenigt, maar via de Schijf van Vijf of het EAT‑Lancet‑principe — met weinig tot geen vlees, veel plantaardige producten en aandacht voor keurmerken en voedingsstoffen — kom je dicht bij een haalbaar compromis. Met kleine aanpassingen kunnen zowel gezondheid, dierenwelzijn als klimaatwinst bereikt worden, en blijft het samen eten gezellig en verantwoord.