Deze politieke partijen helpen de wetenschap vooruit
In dit artikel:
Quest onderzoekt welke Nederlandse partij het meest voor wetenschap over heeft in aanloop naar de verkiezingen. Op basis van de peiling van Ipsos I&O (16 oktober) worden de vijf grootste partijen onderzocht: PVV, GroenLinks–PvdA (GL–PvdA), CDA, D66 en VVD. Belangrijke externe referenties zijn TNO, het CPB en Universiteiten van Nederland.
Achtergrond: sinds het Lissabon-verdrag (2000) geldt als doel dat landen 3% van hun BBP investeren in Research & Development; Nederland zit nu op ongeveer 2,2% en miste de oorspronkelijke 2010-doelstelling. TNO meldt dat GL–PvdA, CDA, VVD en D66 in hun programma’s het streven naar die norm noemen; PVV niet.
Onderwijs en onderzoek: GL–PvdA en D66 willen bezuinigingen op onderwijs terugdraaien en extra investeren in hoger onderwijs en onderzoek. GL–PvdA wil academische vrijheid wettelijk vastleggen en universiteiten meer financiële zekerheid geven. D66 zet in op vaste banen voor docenten, het aantrekken van internationaal toptalent en meer Wetenschapscommunicatie richting het brede publiek. De VVD wil studerenden belonen die snel afstuderen via een kortstudeerbonus. Het CDA richt zich op investeren in toekomsttechnologieën zoals AI, quantumcomputing en biotechnologie.
Internationalisering: PVV en VVD pleiten voor beperking van het aantal buitenlandse studenten en willen dat onderwijs primair voor Nederlanders is; PVV wil alle bacheloropleidingen Nederlandstalig maken. Het CDA pleit voor verplichte Nederlandse taallessen voor internationale studenten. Universiteiten van Nederland benadrukt dat internationalisering juist essentieel is voor deelname aan grote internationale onderzoeken en het samenstellen van topteams. Een CPB-studie uit 2019 toont bovendien dat internationale studenten op de lange termijn financieel meer opleveren dan ze kosten.
Conclusie van Quest: als wetenschap het enige stemmotief is, scoren GL–PvdA en D66 het best: zij investeren het meest in onderwijs, onderzoek en innovatie. VVD en CDA noemen wetenschap wel, maar voorzien minder extra geld (volgens CPB-doorrekeningen). PVV noemt "wetenschap" niet expliciet in het partijprogramma.