De vrouw die Van Gogh wereldberoemd maakte

In dit artikel:

Jo Bonger speelde een cruciale rol in het postume succes van haar schoonbroer Vincent van Gogh, die bij zijn dood in 1890 vrijwel onbekend was. Hoewel Van Gogh tijdens zijn leven weinig erkenning kreeg, transformeerde Jo in de decennia daarop zijn nalatenschap tot een wereldwijd fenomeen door strategische promotie en zorgvuldige marketing.

Jo, geboren in 1862 in Amsterdam, trouwde in 1889 met Theo van Gogh, Vincents broer. Hun huwelijk bracht haar midden in de Van Gogh-familie, waar ze een bijzondere band ontwikkelde met Vincent. Na het overlijden van Vincent in 1890 en Theo een half jaar later, bleef Jo als weduwe achter met hun jonge zoon en de enorme kunstschat van haar zwager. Ze vestigde zich in Bussum, waar ze honderden van Vincents schilderijen bewaarde en haar missie begon: het werk van Van Gogh aan een breed publiek bekendmaken.

Ze begreep dat erkenning alleen kon komen door publiciteit en begon met het enthousiasmeren van kunstenaars en schrijvers uit haar omgeving, zoals Frederik van Eeden, om Van Goghs werk te waarderen en onder de aandacht te brengen. Dit leidde uiteindelijk tot een grote tentoonstelling in 1905 in het Stedelijk Museum Amsterdam, waar maar liefst 443 werken te zien waren. Hoewel reacties destijds verdeeld waren, markeerde deze expositie een kantelpunt: Van Goghs werk trok internationale aandacht en de waardering en prijzen van zijn schilderijen stegen fors.

Jo Bonger beheerde het nalatenschap met zakelijk inzicht, zorgde ervoor dat niet te veel kunstwerken tegelijk op de markt kwamen om hun waarde te beschermen, en legde zo de basis voor de wereldwijde faam van Vincent van Gogh. Haar vastberadenheid en strategische aanpak maken haar tot een onmisbare figuur in de geschiedenis van de kunstenaar en zijn nalatenschap.