Ben je rijk, individualistisch en tegen oorlog? Oké, jij bent duidelijk een boomer
In dit artikel:
De term babyboomer slaat op Nederlanders geboren vlak na de Tweede Wereldoorlog (ongeveer 1945–1960); het zijn de huidige 65-plussers die volgens socioloog Bram Peper de afgelopen decennia veel invloed hadden. Hun gemeenschappelijke kenmerken zijn uiteenlopend maar herkenbaar:
- Opgroeien in welvaart: direct na de bevrijding steeg de geboortecijfers sterk en bleek Nederland economisch te groeien. Babyboomers waren de eerste generatie die massaal consumptiegoederen kocht (televisie, auto, nieuwbouwwoning) en dankzij toenemende welvaart en massamedia ook makkelijker de wereld buiten het eigen dorp leerde kennen en bereisde.
- Engagement en protestgezindheid: beelden van hongersnood en oorlog op tv wakkerden bij veel jongeren het besef dat het anders moest. Een aanzienlijk deel van de generatie ontwikkelde zich tot een protestgeneratie die het bestaande politieke en sociale bestel wilde veranderen, al waren er ook genoeg boomers die gewoon aan het werk gingen zonder veel activistische betrokkenheid.
- Werkethos en zelfontplooiing: hard werken werd als normaal ervaren, maar tegelijk kreeg werk voor veel babyboomers ook betekenis als middel tot persoonlijke vooruitgang. Studeren werd toegankelijker voor brede lagen van de bevolking, waardoor hogerop komen en carrièreontwikkeling belangrijker werden.
- Meer ruimte voor vrouwen: de generatie bracht grote verschuivingen in genderrollen. Getrouwde vrouwen bleven vaker werken, anticonceptie en actiegroepen (zoals de Dolle Mina’s) vochten voor reproductieve rechten en scheiding en bijstandswetten maakten zelfstandig financieel bestaan voor vrouwen haalbaarder. Vrouwen uit deze cohort werden daardoor voor het eerst in grote aantallen economisch en juridisch zelfstandiger.
- Individualisme en zoektocht naar zingeving: veel babyboomers braken met kerkelijk en ouderlijk gezag en zochten persoonlijke antwoorden in nieuwe spiritualiteiten of alternatieve samenlevingsvormen. Seksuele normen en huwelijkstradities werden heronderhandeld; scheiden en andere levenskeuzes werden minder beladen.
Niet alle kenmerken golden voor iedere boomer — binnen de groep bestond grote diversiteit — maar gezamenlijk geven ze verklaarbare lijnen in cultuur en politiek. De huidige retoriek rond “Oké Boomer” vat de generatieconflict samen: jongere generaties verwijten boomers overmatig consumeren en de milieuproblemen meeveroorzaakt te hebben, terwijl ze hen ook hypocriet vinden in omgang met nieuwe normen en technologie. Peper wijst erop dat zulke verwijten een terugkaatsing zijn van het gebruikelijke generatieverschil: elke cohorte keert zich af van de vorige en wijst op diens fouten.