AI Coalitie 4 NL vraagt 5 miljard om Nederland weer in de Europese voorhoede te brengen

woensdag, 26 november 2025 (10:07) - Techniek & Wetenschap

In dit artikel:

In Nieuwspoort presenteerde de AI Coalitie 4 NL (AIC4NL) een investeringsagenda waarin zij pleit voor een snelle injectie van vijf miljard euro om Nederland als AI‑land te versterken. De coalitie waarschuwt dat Nederland anders achterloopt nu Europese buren als Frankrijk, Duitsland, Finland en Estland massaal in rekenkracht, infrastructuur en talentprogramma’s investeren. Volgens AIC4NL is AI geen losse toepassing maar een systeemtechnologie die cruciaal wordt voor zorg, energie, voedselketens, mobiliteit en nationale veiligheid.

De voorgestelde investering is opgesplitst in drie pijlers. De eerste is infrastructuur: eigen faciliteiten voor dataopslag, beveiliging, gedeelde rekenkracht en testomgevingen. AIC4NL benadrukt dat Nederland nu te afhankelijk is van commerciële cloudaanbieders en buitenlandse platforms, wat kwetsbaar en onwenselijk is gezien Europese ambities op digitale autonomie. Omdat AI‑modellen steeds groter en energie‑intensiever worden, zijn nationale, veilige en energiezuinige rekenvoorzieningen volgens de coalitie essentieel—vooral voor gevoelige toepassingen in de zorg en defensie.

De tweede pijler richt zich op het opbouwen van een nationale AI‑industrie. Hoewel Nederland sterk is in onderzoek en startups, ontbreekt de schaalkracht om internationaal mee te blijven doen. AIC4NL wil doorgroeiprogramma’s, innovatievouchers en een duidelijk investeringspad om startups en scale‑ups in eigen land te houden en te laten uitgroeien, met speciale kansen in sectoren waar Nederland al uitblinkt: hightech maakindustrie, mobiliteit, landbouw en gezondheidszorg.

De derde pijler heeft oog voor de brede economie: AI Grand Challenges in vijf urgente domeinen—zorg, energie, agrifood, veiligheid en klimaat—moeten bedrijven, wetenschap en overheid samenbrengen rond concrete problemen. Voorbeelden zijn AI voor triage en planning in ziekenhuizen, slimme vraag‑ en aanbodsturing in het elektriciteitsnet en precisielandbouw die weer‑ en distributieproblemen aanpakt. Dit wordt gekoppeld aan een omvangrijk bij‑ en omscholingsprogramma; zonder structurele opleidingen en hertraining blijft het tekort aan AI‑specialisten een rem op innovatie.

Cruciale discussiepunt blijft regie: AIC4NL roept op tot een nationaal AI‑Pact waarin overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen investeringen, doelstellingen en verantwoordelijkheden vastleggen. Ook pleit de coalitie voor proactieve deelname en leidende rollen binnen Europese AI‑trajecten. Het position paper met de investeringsagenda is beschikbaar via de website van AIC4NL.

Kort samengevat: Nederland heeft talent en kennis, maar mist de grootschalige, gecoördineerde investeringen en nationale keuzes om AI duurzaam in te bedden—een gemiste kans zolang andere landen versneld opboksen.